W pierwszym tygodniu maja br. przypadają – w okresie od poniedziałku do piątku – dwa dni będące dniami ustawowo wolnymi od pracy, tj. 01 maja – Święto Pracy (wtorek) oraz 03 maja – Święto Narodowe Trzeciego Maja (czwartek).
Dni te są wolne od pracy, co wynika z brzmienia art. 1519 § 1 k.p. w związku z art. 1 pkt 1 lit. e) i f) ustawy z dn. 18.01.1951 r. o dniach wolnych od pracy (Dz.U. Nr 4, poz. 28, z późn. zm.). Co do zasady, pracodawca nie może powierzyć pracownikom pracy w tych dniach, dopuszczalne jest to jednak – w drodze wyjątku – w przypadkach ściśle określonych przepisami k.p. Jeżeli już doszło do świadczenia pracy w dniu wolnym, pracodawca jest obowiązany zrekompensować pracownikowi taką pracę, stosując odpowiednie rozwiązania przewidziane w przepisach k.p.
Praca w święta jest dozwolona w razie zaistnienia okoliczności, których zamknięty katalog zawarto w art. 15110 k.p. Oznacza to, że legalnym uzasadnieniem powierzenia pracownikowi pracy w dniu świątecznym będą następujące czynniki:
Należy podkreślić, że praca w święta w placówkach handlowych jest niedozwolona, przy czym zakaz ten odnosi się także do przypadku, gdy święto przypada w niedzielę. W placówkach handlowych może natomiast być wykonywana praca w niedziele, przy czym dotyczy to prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności (art. 1519a k.p.).
Za pracę w święto uważa się pracę wykonywaną między godziną 6.00 w tym dniu a godziną 6.00 w następnym dniu, chyba że konkretny pracodawca ustalił inną godzinę.
Sposób rekompensowania pracownikom pracy w dniu świątecznym określono w art. 15111 k.p. Oznacza to, że pracownikowi wykonującemu pracę w święta, w przypadkach wymienionych w art. 15110 k.p., pracodawca jest obowiązany zapewnić inny dzień wolny od pracy w ciągu okresu rozliczeniowego. Powyższy obowiązek nie dotyczy jednak pracowników zatrudnionych w systemie tzw. pracy weekendowej, bowiem art. 15111 § 1 k.p. wiąże zobowiązanie pracodawcy do rekompensaty pracy w dniu świątecznym innym dniem wolnym od pracy (do końca okresu rozliczeniowego, w którym praca w święto miała miejsce) z faktem wykonywania pracy w święto w okolicznościach wskazanych w art. 15110 pkt 1–9 k.p. Dopuszczalność pracy w dniu wolnym od pracy z tytułu przypadającego w tym dniu święta w odniesieniu do pracowników zatrudnionych w systemie czasu pracy weekendowej uregulowano natomiast w art. 15110 pkt 10 k.p.
Warto podkreślić, że pracownikowi, który świadczył pracę w dniu świątecznym przysługuje w zamian za taką pracę zawsze pełny dzień wolny od pracy. W tym wypadku nie ma znaczenia, jaki był rzeczywisty czas świadczenia przez pracownika pracy w dniu świątecznym – przepisy k.p. dotyczące rekompensaty pracy w święto nie przewidują możliwości proporcjonalnego „oddawania” pracownikowi czasu wolnego w relacji do czasu poświęconego na pracę w dniu wolnym od pracy. Art. 15111 § 1 k.p. zdanie wstępne wyraźnie stanowi, iż pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikowi inny dzień wolny od pracy (w zamian za pracę w święto).
Jeżeli nie ma możliwości wykorzystania dnia wolnego od pracy, udzielonego jako rekompensata pracy w dniu świątecznym, do końca okresu rozliczeniowego (czyli w terminie wskazanym w art. 15111 § 1 pkt 2 k.p.), pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości 100% wynagrodzenia, za każdą godzinę pracy w święto (art. 15111 § 3 k.p.). Tak więc, rekompensując pracę w dniu świątecznym, należy w pierwszej kolejności udzielić dnia wolnego od pracy w ciągu okresu rozliczeniowego, a w sytuacji gdy z różnych względów jest to niemożliwe do zrealizowania – trzeba zastosować rekompensatę pieniężną, czyli pracownikowi wypłaca się 100-procentowy dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w święto.
Wymaga jeszcze podkreślenia, że zgodnie z art. 15111 § 4 k.p. do pracy w święto przypadające w niedzielę stosuje się przepisy dotyczące pracy w niedzielę, tj. regulacje zawarte w szczególności w art. 15111 § 1 pkt 1 k.p. oraz w art. 15111 § 2 k.p.
Praca w święta jest dozwolona w razie zaistnienia okoliczności, których zamknięty katalog zawarto w art. 15110 k.p. Oznacza to, że legalnym uzasadnieniem powierzenia pracownikowi pracy w dniu świątecznym będą następujące czynniki:
- konieczność prowadzenia akcji ratowniczej (w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego albo ochrony mienia lub środowiska bądź usunięcia awarii),
- praca: w ruchu ciągłym, na zmiany, przy niezbędnych remontach,w transporcie i w komunikacji, w zakładowych strażach pożarnychi w zakładowych służbach ratowniczych, przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób, w rolnictwie i hodowli,
- praca przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności, w szczególności w: zakładach świadczących usługi dla ludności, gastronomii, zakładach hotelarskich, jednostkach gospodarki komunalnej, ZOZ i innych placówkach służby zdrowia przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych, jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej oraz jednostkach organizacyjnych wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej zapewniających całodobową opiekę, zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, oświaty, turystyki i wypoczynku,
- praca w tzw. systemie weekendowym czasu pracy (świadczenie pracy wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta).
Należy podkreślić, że praca w święta w placówkach handlowych jest niedozwolona, przy czym zakaz ten odnosi się także do przypadku, gdy święto przypada w niedzielę. W placówkach handlowych może natomiast być wykonywana praca w niedziele, przy czym dotyczy to prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności (art. 1519a k.p.).
Za pracę w święto uważa się pracę wykonywaną między godziną 6.00 w tym dniu a godziną 6.00 w następnym dniu, chyba że konkretny pracodawca ustalił inną godzinę.
Sposób rekompensowania pracownikom pracy w dniu świątecznym określono w art. 15111 k.p. Oznacza to, że pracownikowi wykonującemu pracę w święta, w przypadkach wymienionych w art. 15110 k.p., pracodawca jest obowiązany zapewnić inny dzień wolny od pracy w ciągu okresu rozliczeniowego. Powyższy obowiązek nie dotyczy jednak pracowników zatrudnionych w systemie tzw. pracy weekendowej, bowiem art. 15111 § 1 k.p. wiąże zobowiązanie pracodawcy do rekompensaty pracy w dniu świątecznym innym dniem wolnym od pracy (do końca okresu rozliczeniowego, w którym praca w święto miała miejsce) z faktem wykonywania pracy w święto w okolicznościach wskazanych w art. 15110 pkt 1–9 k.p. Dopuszczalność pracy w dniu wolnym od pracy z tytułu przypadającego w tym dniu święta w odniesieniu do pracowników zatrudnionych w systemie czasu pracy weekendowej uregulowano natomiast w art. 15110 pkt 10 k.p.
Warto podkreślić, że pracownikowi, który świadczył pracę w dniu świątecznym przysługuje w zamian za taką pracę zawsze pełny dzień wolny od pracy. W tym wypadku nie ma znaczenia, jaki był rzeczywisty czas świadczenia przez pracownika pracy w dniu świątecznym – przepisy k.p. dotyczące rekompensaty pracy w święto nie przewidują możliwości proporcjonalnego „oddawania” pracownikowi czasu wolnego w relacji do czasu poświęconego na pracę w dniu wolnym od pracy. Art. 15111 § 1 k.p. zdanie wstępne wyraźnie stanowi, iż pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikowi inny dzień wolny od pracy (w zamian za pracę w święto).
Jeżeli nie ma możliwości wykorzystania dnia wolnego od pracy, udzielonego jako rekompensata pracy w dniu świątecznym, do końca okresu rozliczeniowego (czyli w terminie wskazanym w art. 15111 § 1 pkt 2 k.p.), pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości 100% wynagrodzenia, za każdą godzinę pracy w święto (art. 15111 § 3 k.p.). Tak więc, rekompensując pracę w dniu świątecznym, należy w pierwszej kolejności udzielić dnia wolnego od pracy w ciągu okresu rozliczeniowego, a w sytuacji gdy z różnych względów jest to niemożliwe do zrealizowania – trzeba zastosować rekompensatę pieniężną, czyli pracownikowi wypłaca się 100-procentowy dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w święto.
Wymaga jeszcze podkreślenia, że zgodnie z art. 15111 § 4 k.p. do pracy w święto przypadające w niedzielę stosuje się przepisy dotyczące pracy w niedzielę, tj. regulacje zawarte w szczególności w art. 15111 § 1 pkt 1 k.p. oraz w art. 15111 § 2 k.p.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz